Cách thay chậu và nhân giống Dendrobium

Câu hỏi: Tôi có hơn chục chậu lan Dendrobium đã mua được bốn, năm năm nay. Ban đầu mỗi chậu chỉ có vài nhánh, nhưng về sau này chúng đẻ ra rất nhiều nhánh, dày đặc, rồi trèo cả ra ngoài chậu, do nhiều cây nên thiếu ăn làm cho cây chỉ ra bông rất nhỏ, không đẹp. Nay tôi muốn tách chiết để trồng ra nhiều chậu khác, làm như vậy liệu cây Lan có bị ảnh hưởng không? Nếu tách chiết được xin chỉ dẫn cách làm?

Thủy tiên vàng hay thủy tiên mỡ gà (Dendrobium thyrsiflorum)

Trả lời:

Dendrobium là giống lan đa thân, sau khi trồng vài năm chúng sinh sôi nảy nở ra nhiều thân khác, làm chật kín cả chậu thì phải tách chiết ra để trồng lại. Tất nhiên khi tách chiết cây lan bao giờ cũng bị ảnh hưởng, một thời gian sau đó chúng sẽ ra thêm rễ mới, hồi phục dần, rồi phát triển tươi tốt và cho bông bình thường.

Bạn có thể tiến hành như sau: Trước khi tách cây lan ra khỏi chậu bạn phải tưới đẫm nước ( hoặc ngâm cả chậu vào trong nước), chờ vài phút cho rễ mềm ra, có như vậy mới dễ bóc, tách cây lan ra khỏi chậu. Khi rễ đã mềm, đặt chậu nằm ngang, nắm chặt phần gốc kéo mạnh để cả bụi lan tụt ra khỏi chậu, nếu chặt quá nên dùng mũi dao sắc, nhọn khoanh nhẹ một vòng xung quanh mép chậu để cắt đứt những rễ bám chắc vào thành chậu, nếu vẫn không rút ra được thì bạn phải đập bỏ chậu cũ để lấy cây.

Sau khi đã lấy bụi lan ra khỏi chậu, tỉa rửa sạch gốc rễ để loại bỏ chất trồng cũ đã hư mục, cắt bỏ rễ quá già, rễ bị hư thối, chỉ giữ lại những rễ còn tốt nhưng cũng phải cắt ngắn chỉ để lại khoảng vài năm, bảy cm.

Ở dưới gốc của mỗi thân cây lan bao giờ cũng có vài mắt mầm ngủ, dùng dao sắc hơ qua ngọn lửa hoặc lau bằng cồn 90°, cắt tách mỗi bụi ra thành nhiều đơn vị, mỗi đơn vị có 2 - 3 thân và hai đến ba mắt mầm ngủ, dùng vôi bôi vào chỗ vết cắt để tránh vết cắt bị hư thối.

Chất để trồng lan có nhiều loại, nhưng dễ kiếm và tiện dụng nhất vẫn là dùng than gỗ, ngâm trong nước khoảng một ngày đêm, sau khi ngâm vớt ra cho ráo nước, rồi đập nhỏ sao cho cục than có kích thước khoảng 3 - 5 cm là vừa. Cục to xếp xuống phía dưới, cục nhỏ để ở phía trên. Nhớ phải để mặt trên của lớp than cách mép chậu khoảng 1 - 2cm.

Dùng cây kẽm lớn cỡ gần bằng đầu nhỏ cây đũa ăn cơm làm cây ty, uốn gắn cây ty vào mép chậu. Sau đó đặt cây lan lên mặt lớp than rồi cột thân cây lan vào cây ty sao cho chắc chắn để cây lan không bị đổ ngã khi chúng chưa kịp ra rễ để bám chắc vào lớp than và mép chậu. Khi trồng nhớ đặt cây lan ở vị trí gần mép chậu và xoay hướng mọc của cây lan con vào giữa chậu để sau này cây lan mọc dần về phía giữa chậu, làm cho chậu lan dần cân đối giữa chậu. Để giữ ẩm cho chất trồng (than) nên phủ một lớp mỏng xơ dừa hay dớn sợi lên phía trên lớp than.

Sau khi trồng xong đưa chậu lan vào chỗ mát, có độ ẩm cao, tiếp tục tưới nước, tưới phân hay phun phân bón lá như Atonic, Bayfolan, Grow more (loại 30 - 10 - 10) và thuốc kích thích ra rễ Rootone để cây phát triển bộ rễ, thân lá. Khi rễ non phát triển thì đưa dần chậu lan ra chỗ có ánh sáng rồi đưa lên giàn.